بررسی نقش شگردهای کنایهمحور در تصویرسازی براعت استهلالهای نفثهالمصدور
نویسندگان
چکیده مقاله:
تصرّف هنرمند در زبان سبب خلق تصویر میشود؛ این دگرگونی بهوسیله بهکارگیری عناصری شکل میگیرد که در مجرای زبان موجود و از قابلیّتهای ذاتی آن است. هنرور با کشف و بهرهگیری از این ابزار، در هنجار طبیعی زبان دست برده، بهواسطۀ همین دستکاری، دست به آفرینش تصویر میزند. از این منظر، کتاب نفثهالمصدور مشحون از تصویرسازیهای بدیع و جذّاب است. از سوی دیگر، چگونگیِ آغاز سخن و پرداخت آن در تأثیرگذاری اثر بر خواننده، نقش بسزا و تعیینکنندهای دارد و نویسنده توانا با نگاشتن سرآغاز و مطلعی مناسب، ضمن اینکه میتواند میزان جذب و تأثیر کتابش را دوچندان کند، خواننده را نیز در جریان جوّ کلّی و فحوای اثر قرار میدهد. یکی از تکنیکهای ظریف و اثرگذار در این زمینه، بهکارگیری صناعت بدیعیِ «براعت استهلال» است. در کتاب نفثهالمصدور، نویسنده دو بار از این صناعت بهره میگیرد: نخست در مقدمه کتاب که دو واژه «شمشیر» و «قلم» ـ در کنار مسائلی چون غصه و هجران یاران، جسم انسانهای کشتهشده ... ـ در بیشتر تصویرسازیهای نویسنده دیده میشود؛ دوّمین «براعت استهلال» تقریباً در میانه کتاب دیده میشود و درآن تصویرسازیهای نویسنده پیدرپی و بهوسیله پدیدههایی مختلف (چون آسمان، زمین، شفق، صبح، کوه و دریا) صورت میگیرد. یکی از انواع ابزارهای تصویرآفرین که نسوی در سرآغاز سخن خود با بهکارگیری آن میکوشد تصوّرهای ذهنی خود را به تصویر مبدّل کند، صنایع «کنایهمحور» است. این جستار میکوشد ضمن تعریف صناعات کنایهمحور، به تشریح دو گونه آن، یعنی صناعت «استعاره ایهامی کنایه» و «استعارۀ کنایه» بپردازد که در آفرینش تصویرهای بدیع در درآمد (براعت استهلال)های نفثهالمصدور نقشی اساسی دارند.
منابع مشابه
براعت استهلال های تغزّل گونه در شاهنامه
وقتی به ساختار نامة نامورِ قوم ایرانی، شاهنامة فردوسی، ژرف مینگریم؛ علاوه بر محتوی و بُنمایههای سخت و سُتوارش، قالب داستانها و روند روایت آنها هم به جای خود بسیار هوشمندانه و عالمانه هستند. یکی از شگردهایی که سهم افزونی در این داستانها دارد، براعت استهلالهای آنها میباشد. از شُمار فراوان مقدمههای داستانهای شاهنامه ده مقدمه براعت استهلال کامل هست؛ که از این ده براعت استهلال، سه مقدمة آن ا...
متن کاملبررسی شگردهای انتقادی در شعر پروین اعتصامی
پروین اعتصامی(1320-1285ش)، از شاعران برجستهی دورهی رضاشاهی محسوب میگردد؛ عصری که غلبهی نظام سانسور و فشار اختناق حاکم بر آن، امکان طرح مستقیم اندیشههای اجتماعی و بیان نقدهای سیاسی را بهشدّت سرکوب نمود. امّا پروین، با استفاده از شیوهای خاص و با تکیه بر خلاقیّت هنری و استعداد شاعری خویش به سبکی ویژه در نقد دست یافت که ضمن گریز از فشارهای موجود، آزادی او را نیز در جهان شعری به دنبال داشته است...
متن کاملواکاوی آرایه براعت استهلال در دیوان «ناصرخسرو»
براعت استهلال (خوش آغازی) که بین مقدّمه اثر با موضوع، تناسب اجمال و تفصیل برقرار میکند؛ آوردن سخنانی است در در دیباچه کتاب یا آغاز قصیده که خوانندگان را به مضمون کتاب یا قصیده رهنمون میکند و همواره در ردیف آرایههایی است که در شعر «ناصر خسرو» کمتر بدان پرداخته شده است. زبان شعری ناصرخسرو، نشانگر توان ابداع و خلاقیّت هنری اوست. وی توانسته است با آگاهی وافر از دقایق ادب فارسی و عربی اکثریّت قریب ...
متن کاملنقش نورونهای آینهای در سرعتهای مختلف تصویرسازی ذهنی دریبل بسکتبال
مقدمه: تصویرسازی ذهنی مهارتی است که یک ورزشکار باید همواره بر روی آن کارکرده و در زمان مسابقه آن را با اعتمادبهنفس بالا در جهت رفع استرس و عملکرد بهتر بکار ببرد. هدف این پژوهش بررسی نقش نورونهای آینهای در سرعتهای مختلف تصویرسازی ذهنی دریبل بسکتبال است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی است و با استفاده از طرح پیشآزمون ـ پسآزمون صورت گرفت. 30 دانشجوی دختر با روش نمونهگیری هدفمند با میانگی...
متن کاملنقش آوا در تصویرسازی (مطالعه موردپژوهانه: سوره نازعات)
زبان مجموعهای از آواها است که بشر برای انتقال مفاهیم ذهنیاش از آن بهره میگیرد. در حقیقت آواها القاگر احساسات و عواطف هستند و عملکرد موسیقایی آنها خالق اثر را یاری میرساند تا معنای ذهنیاش را بهتر به مخاطب انتقال دهد. قرآن کریم از تمام ظرفیتهای مؤثر زبان در انتقال پیام الهیاش به مخاطب بهره جسته و واژگان و حروف آن بهگونهای انتخاب شده که زمینه فهم و تأثیر کلام را فراهم آورده است. در این جس...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 17
صفحات 107- 140
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023